Singelingen rond het ontastbare

Het was weer met veel plezier op ontdekking te gaan in her [by’ro] te Oudenaarde – intussen een welbekend plek die toch weer zijn aantrekkingskracht uitoefent: een referentie naar de vorige tentoonstelling die dan op de achtervolgende invloed heeft: zoals in het leven zijn de dingen, ook zonder gekend te zijn, verbonden... De creatieve geest help bij een benadering die niet altijd rekenkundig te identificeren is...

Zo ongeveer zie ik het werk van Leen Vandierendonck... Vertrekkend van wetenschappelijke modellen, zet ze deze gelijktijdig op een helling in een bad van donker materie... netjes uitgewerkte twijfel, scherp afgelijnd tegen het onkenbare, veronderstelde, aangevoelde... zwevend in een bodemloos universum verankerd aan schoolbank of ezel.

 Wittgenstein & variaties

Al bij de eerste insteek komt ‘vanalles’ boven – toeval wellicht had mij recentelijk in teksten en referenties van ene Amalia Pica laten verdiepen de vertrekt uit het feit dat de verzamelingenleer in de tijd van de Argentijnse Junta verboden was... wat zij dan juist als aantrekkelijk vertrekpunt gebruikte... Ook hier staat de verzamelingenleer in de vorm van een ‘carnet d’etude’ vooraan de reis in het ongewisse... De gedachten worden herhaaldelijk opengeklapt: al beneden alvorens het stijgen van de trap zijn er ruimtelijke modellen te zien: fiches donkerheid en modeldoos met variabele plooivorm: onze gedachten zijn eerder variabel, ook al proberen wij deze in schema en ordening vaste plaatsen te geven. Maar onze plaatsen zijn niet vast, laat staan geordend. 

Ook was ik aangenaam ons oude bekende Kelvin en Poincaré terug te vinden – ooit speelde ik met des vierkantig-puntens ideeën in de ruimte niet ver de Schelde op in Doornik... Kelvin’s ‘donker lichamen’ werden bij hem “matière obscure” en daarmee mysterieuzer... Hier ook is die vertegenwoordiging een glansloos charbonnage-verf, een donkerte die het oog inzuigt en niet meer lost. Op verschillende manieren komt het in vlakken en ruimten, interieur van explodeerde dozen, systematisch als alfabet opgerijd, of een falanx frietbakken, bodemloos verankerd... alweer, en boven de deur al icoon wijzend naar... hemel, heelal, wie zou het weten.

(verloren figuren, reflecties)

Deze verschijningen zetten zich af tegen de wederkerend vlakken met welke de vermeende ruimten worden gedeeld: zij zijn object en subject van onze onderzoekingen in klaslokaal, bureau, atelier & laboratorium... zij verwisselen zich met andere materialen die congruent worden uitgesneden en vervangen, ze houden de tussenruimte vast, tussen verdiepingen en perspectieven, explosies, extrapolaties en golvende zeeën van herhaaldelijk lege vlakken... of niet? Goud-schimmerende reflecties van uitgespaarde posities hangen als ‘gegenstandslos’ in de kleur, aardige aardekleur die net als het diep oeverloos zwart herhaaldelijk opduikt en die wel een relatie heeft met de menselijke gestalte... Wittgenstein komt even om (in) de hoek kijken, wat helpt bij het zoeken naar een uitgang van deze filosofische fles... maar uit de doos kruipen moeten wij zelf... 

Leen Vandierendonk geeft ons juist genoeg informatie en vergelijkingen om zelf conclusies te trekken zonder dat deze elkaar vernietigen – mutually applicable. Het was Zwicky die ontdekte dat de spiraalbeweging van de sterrenstelsels sneller waren dan verwacht en dat er meer donkere materie moest zijn dan verlichte... Zo ook wij, in onze maalstroom van onwetendheid, maar toch in staat terug naar de parkeerplaats en de autosleutels te vinden... ook al waren wij heel eventjes weg van dit alles in een eigen universum.

Knap. 

exploded variable surface box & deep space fries

Ik was van plan ook tot in den Bouw te geraken, (expo als gedaan /uitwisseling met Marchin) maar helaas te laat... het universum was alweer kwartslag gedraaid.

de laatste appelboom langs de weg moest weg

De Laatste Appel

Ik was nog eens naar het Herman Teirlinck huis/huis van intussen, naar de reeks over zijn vriend Stijn Streuvels – ben aangetrouwd met streekgenoten – dus een familie-uitstap als het ware... Was ook curieus over de vordering en plannen van de nieuwe vzw die de zaak heeft over genomen... (in feite heb ik het altijd spijtig gevonden dat de oorspronkelijke vzw niet is blijven bestaan, want met het inlijven in de gemeente/politiek heeft het zijn autonomie verloren en zeggenschap over de eigen toekomst - een spijtige zaak, maar voltooid verleden)

Het his is nog zoals toen verlaten – ze hebben het geluk dat er niet zo ’n augustusstorm het huis onder water heeft gezet zoals toen dat ik begon... mijn eerste dag was dweilen en emmers zetten... Nu zijn het vooral kabels, PA systeem, standjes, tentjes, promo en kassa die de tuin sieren... want niets is gratis... en al dat spul moet betaald worden... wat de sfeer minder conviviaal en intiem-gezellig maakt, maar in de lijn van de professionalisering van het veld... hmm...

Over het veld gesproken, ruwweg gemaaid, de borduren verwildert en overwoekert, maar voor de rest nog aangenaam (op wat slingerende bierblikjes na) mijn donut is er nog... de meeste kriekelaars ook... en enkele struiken die ik had gezet doen het goed... wel minderen de bomen zienderogen, overal in Beersel... De liefelijke Zennevallei is intussen verder door KMO ingepalmd, midden in het zicht naar St. Pieters Leeuw dat de auteur zo prachtig vond een windturbine...

Het programma was OK, de twee vrouwen (Lise Spit en Hilde van Mieghem) waren de toppers... voor de film (Mira) in de tuin (onder nylon op LCD) was het wat friskes... dus niet gebleven. (gezien ook drank en versnapering niet echt goedkoop waren) Het hoort bij de professionalisering, dat het allemaal ‘in orde’ is, dat wel, maar echt gezellig is toch anders... of ben ik gewoon nostalgisch naar de tijd waar het losser en gemoedelijker aan toe ging... dat komt wellicht nooit terug....

Net zoals de appelboom die vele jaren lang appeltjes op de kasseiweg liet vallen voor de eekhoorns en de passanten... Teirlinck zelf heeft er zeker van geproefd, want die boom was oud, niet alleen in jaren maar ook van soort... een heel lekkere, wat zurige sappige ouderwetse soort die wellicht nergens nog te vinden is... Deze boom, die mij altijd een plezier bereidde als ik er passeerde, moest gekapt worden... waarom weet ik niet... wellicht het barbarisme dat Teirlinck zelf al beschreef in de ‘Gevecht met den Engel’ – een soort dof on-denken... het soort dat samen met Brico-design de wijk naar de Klo... helpt, sorry als ik het zo zeg, maar van deze eens zo rustige schrijversenclave blijft niet meer veel over... zoals ook de rest van het dorp een grote parking wordt en de horeca zijn grootstadallure verder uitbouwt... 

De parochiezaal is nog steeds niet hersteld – al vijf jaar staat deze eens zo charmante zaal, ooit ten dienste van diverse locale muziek en knutselgroepen... nu stil, overwoekerd en waarschijnlijk dan ‘niet meer te redden’ om dan een nieuw, ongeïnspireerd nieuwbouw te zetten, liefst nog meer horeca en met vergrote parking in plaats van die lastige bomen met hun losse balderen...

Ik heb de laatste appel meegenomen, want blijkbaar hebben ze de boom juist nu, in volle oogsttijd, volledig vernietigt... weg... wie herinnert zich nog aan die boom die over de weg hing... lastig ding.

Felix Francis

Het Felixartmuseum is ook een plaats waar men even aandachtig naar toe moet – ook hier voelde ik dat ik anders weer te laat zou zijn voor de puike tentoonstelling van Filip Francis... een strak en terughoudend overzicht van geschilderde werken... en referenties naar zijn vele andere activiteiten, want Francis is zo ’n duizendpoot die veel initiatieven heeft mee gevormd en meerdere generaties beïnvloedt. 

Men kan kiezen of men bij de ingang links of rechts tendeert: ik draaide naar rechts waar de periferie onderzoek werken hingen – zowat de periode dat ik de kunstenaar leerde kennen, mits een tentoonstelling in de St. Lukasgalerij jaren 80... het alsmaar verder reiken van de perifere zicht, wat effect en welk resultaat het met zich brengt. Onderzoek en actie ter gelijk, de limieten bezoekend. Verschillende systematisch opgebouwde oefeningen, kunnen zelf als meditatie gelden... zo ook de grote panelen met haast geen kleur, in feite verdund schmink roze en groenig tegen over elkaar, verdunning tot het onwaarneembare, bijna. Een werk dat ik kende in een ander vorm voor de ‘gemodificeerde ICC brochure’ in 2007... hier bijna onzichtbaar ook al het grootste werk aanwezig. 

Dan terug verder in de tijd en werken waarmee velen Francis associëren, de blackboard souvenirs – schematische beschrijvingen van memorabele faites divers – of proces-stukken met links, met rechts, met mond met voet... en in het midden de publicatie ‘Artworker Star’... hier maar eventjes aangestipt, maar een essentiële referentie naar de vele andere activiteiten van de kunstenaar... die wel wat aan bod komen in de tekst & uitleg van medecurator Stefan Wouters... De keuze om de tentoonstelling strak en simpel te houden een goede keuze voor de vierkante lichte ruimtes van het museum. Naast een tumbling blocks installatie met erbij hangende partituur-schilderijen zijn er monitoren met een selectie video werken die goed aangeven wat er in feite allemaal nog komt bij kijken: de vele samenwerkingen met andere kunstenaars, waarbij de ‘superimposition’ video met de drie besnorde vrienden Francis/Deleu/Vercammen een goede representatie is van het feit dat met deze samenwerkingen nauwelijks apart kunt beschouwen – en ze bij gevolg ook niet intellectueel kunt scheiden...

op de grond (bij "headbutt" werk, jaren zeventig, "friend K.O.

Wout V..." (detail)

Er werd referentie gemaakt in de catalogus, en wie wil kan zeker ook bij andere bronnen terecht voor een verder onderzoek: een die essentieel is, zowel wat betreft happenings als voor de ruimte ‘Vacuüm voor Nieuwe Dimensies’ en de ‘Artworker Star’ uiteraard... In die zin is te tentoonstelling geen overzicht, maar een inzicht naar enkele aspecten van een omvangrijk en complex oeuvre... met de mogelijkheid verder aan te knopen bij mogelijke verbanden, zoals hier met Mondrian, Vantongerloo en De Stijl werd aangesneden... dat mag, maar is eerder door de situering in dit specifiek museum te plaatsen... 

Het is in elk geval de moeite waard om even in Drogenbos halt te maken en even in een onthaaste omgeving de werken van Francis op u in te laten werken... want men moet eventjes de tijd voor nemen ook is de technische ontstaansfiche duidelijk - het gaat hier om ons vermogen te zien en de gedachten op een communicatief bruikbare wijze te formulieren.

Mij heeft de expositie wel degelijk positief gestemd, en ik ben blijde vertrokken. 

ValueWolf/

 be/a/ware (of) WolfValue

Ik had nog eens de kans om in Rotterdam langs de Wolfart Projectspace in de Charlois te gaan waar een curieus project aan de gang was – de uitnodiging was een combinatie van drie projecten en wat onduidelijk of het een samenwerking van drie kunstenaars of drie projecten ging – hoewel dit niet echt van belang is want ze functioneerden goed samen als geheel... 

Whose Museum van de Canadese, in Zweden wonende Laura Hatfield (Lund U.) integreerde mij het meest, en ik had speciaal een object mee dat ik wilde schenken aan dit dubieus ogend museum... in de zin van niet geheel open en niet geheel toe – een limbo-ruimte waar objecten zwerven, wat verloren herinneringen of juist dingen zonder relaties, of toevalligheden, trouvailles, ready-found, verzonnen en bijgesleurd... who’s the museum misschien, of wie ben ik als niet curator, schenker, bezoeker en administrator ter gelijke tijd - want men mocht zelf het registratieblad, beschrijving en korte historie invullen in de fiche die dan in het systeem zal worden ingevoerd... het systeem van verloren toevalligheden, met of zonder specifiek verhaal. Maar bij nader toezicht begint met zich te realizeren dat men zelf de eigenlijke inzet is van dit gebeuren – of te wel systeem, als het ware, want een invoeging is dan ook onderdeel van wat een van de architecten (veronderstel ik) Jason Reizner (Bauhaus University ) Application Programming Interface noemt – en zo is men nilly-willy op een transnational en onophoudelijk expanderend universum van geregistreerde memorie terecht gekomen – via in dit geval de voornoemde artiste die hier als curator/conservator optreet. Ik ben benieuwd waar mijn stuk terecht zal komen, want ik had drie mogelijke herkomsten ingevuld, zijnde onzeker en evenredig voorstelbaar... (probability) 

Wij zullen zien, ik veronderstel dat het even duurt tot de gegevens zijn ingevoerd en in omloop komen in het systeem dat blijkbaar van vele verschillende operatoren wordt onderhouden... Het leuke is dat men zich pas geleidelijk bewust is van de verrijkende consequenties van een deelname, vooral in deze tijden van Zuckerbergen en Honigpotterij... en terwijl de kinderen zonder vrees hun tekeningen aanbieden aan dit alles-vretende elektronisch monster – zelf het certificaat is van een soort naïef handgemaakt onnozel (innocent) formulier zo dat men geen erg in ziet in de database opgenomen te worden die wie weet waar terecht kan komen... 

Gelukkig is er voor de afleiding een heus museumshop, strategisch aan de ingang geplaatst, zodat met nog alvorens het museum te betreden een kleinood of hebbedinges kan aanschaffen... ze zijn allemaal persoonlijk door kunstenaar Ieke Trinks opgeraapt, verpakt en van een beschrijving voorzien die zij ook nog van ergens anders bijeensprokkelt – dat wil zeggen het zijn nog verdere kunstenaars die hun bijdrage leveren – ja zelfs de koper is ook deelnemend operator... niet soms? Twijfel begint de overhand te nemen, en de spullen die ik had meegebracht werden niet aanvaard – het was dus niet zoals in het museum dat de dingen konden worden geregistreerd... Een meebrengsel viel helemaal door de mand wegens een defect dat ik tevoren niet had gezien, en de andere, wel, ik gooide ze dan maar weg, in de hoop dat ze op een of ander manier alsnog terecht zouden komen (ho! Chance operation)

Ik moest toch even bekomen en nadenken en bestelde een water met appeldiksap, en zag op de prijslijst dat deze 0 euro kostte... terwijl ik mij had voorbereid om gepluimd te worden, zoals het meestal in musea gebeurd... Dan viel mijn ook op een klein onopvallend standje in de achtertuin, waar Iris van Wijk een collectie impressies tentoon aanbod: impressies van objectjes die zij in haar hoedanigheid als service-persoon in de huiskamers en bureaus van mensen opmerkt – en in een klein doosje met klei afdrukt... zodat ze alleen de indruk weerhoudt, maar al het materiele achterlaat... Ik werd betrapt in het beweren dat er in Alexandrië ook kleitabletten waren, terwijl deze ver weg in het huidige Syrie woonden, en aan de Nijl alleen papyrusriet in aanmerking kwam... Zo stond ik wat verdwaasd naar de light impressies te kijken in de bakkende zon, mij afvragend wat er als negatief resultaat bij een mogelijke afgietsel zou resulteren... of positief, her-geconstitueerde image van iets verloren of ten minste achter gelaten iets...

Het geheel werpt de vraag op van het imaginaire origineel, de functie en rol van het museum en de publiekcommerciële samenwerking – als persiflage maar ook functionerend serieus,  labo-achtig over tijd en ruimte gespreid... (Whose museum al van 2008) – levend onderzoek naar alternatieve vormen van opslag en classificatie - altijd iets wat mij heeft geboeid... de combinatie met ‘value & impressions’ projecten functioneerde wel, ook al trekken ze wat in diverse richtingen... Het heeft ook iets immaterieel terwijl het materiaal als medium handhaaft – musea zoals die van Patterson (subconscious) of Bucqoy (onderbroek) springen voor de geest... wij zullen zien waar ons mysterieuze bijdrage terecht komt...

MAC’s juni

MAC’s juni

Het was wat kort op de bal maar ik was blij toch op de vernissage van de dubbeltentoonstelling van Jean Glibert en Ann Veronica Janssens te geraken... want het is weer een tijdje geleden dat ik tot de Grande Honu gekomen ben, een site die mij altijd heeft beloord. 

Ook hier is de plaats en ruimte en toeschouwer zelf die het belangrijkste is... de wat minimaal ogende tentoonstelling is in feite meer dan zelfreflectie – interreflexief misschien... Beginnend met een zachte speling van licht... de eerste zaal is een wolk van weerschitterend zand – misschien wan oneerbiedig glitterzand te nomen, welk toch weer anders is, eens dof, eens onwerkelijk schimmerend... van bepaalde invalshoeken is het banaal gestrooide een feeërieke wolk die geen dimensies kent. AVJ heeft het ddor den directeur zelf laten uitstrooien – zo is de interventie van de kunstenaar abstrakt, concept, hands-free... Glibert heeft in de zelfde zaal dan een subtiel verfspel geplaatst, aanschijnend gewoon reflectie van lakverf, maar in feite meerder lagen velle kleur die zich wederzijds opheffen tot een neutraal lichtjes transluscent vlak te komen welk men op eerste zich zou kunnen missen... 

onmogelijk te fotograferen, moet men zelf rond lopen om het effect te zien...

In de pit een trouvaille van AVJ: een mistig match tussen Berlin en Barcelona einde jaren negentig waarbij de mist zo dik is dat de camera geen bal niet meer ziet... op het veld blijkbaar wel, want het spel gaat door, maar voor de toeschouwers is het een wonderbaarlijk mysterieus dans...

Terug boven de fietsen van AVJ die wij in verschillende gedaantes kennen, nu met polijst reflecterende wieldoppen, wat in deze anders ‘lege’ ruimtes zeer goed uit komt: de reflectie van kleurvlakken van Glibert en de toevallige passanten is het wat het moet zijn, namelijk wij die reflectief kijken naar de reflectie van ons zelf... en de grote rood & zwarte streep die door het hele gebouw loopt... In de achterkamer een langwerpig matrijs van een giet voorwerp – een as of dergelijk – in hout, rood geschilderd zoals de moules vroeger waren.. spijtig dat mijne collectie al door houtworm bijna inexistent is geworden.

De streep eindigt aan het einde, en er is weinig uitleg en anders te doen dan verder:

Naar buiten 

Quadra van Jef Geys – zijn laatste werk, een versie van een project voor de opgegeven vliegveld van Riem bij München, een luchthaven die ik zelf nog gebruikt heb, en die intussen helemaal verdwenen is... KMO zone in plaats van tuinen zoals toen voorgesteld.

Het tuin aspect van zijn werk heeft mij altijd aangetrokken – de slice-of-life fragmenten van dagelijks bestaan, curiositeiten, instellingen en bedenkingen vond ik interessant maar meer kom men er niet mee doen – het leek niet institutionalzeerbaar... ofwel was men er bij op het moment zelf, ofwel men las erover in zijn kempens Informatieblad, maar al te veel toegevingen naar de eisen der instituten heeft hij niet gedaan... Hier misschien enkele van de meest in ’t oog vallende: de reeks planten gevonden bij graven op San Michele in 2009 en de reeks gepresenteerd in Middelheim 99 – ein uiteraarde het Informatieblad – dus een documentaire opstelling in de zaal van de vroegere ‘Cabinet d’Amateurs’ – en buiten dan the real thing: de plantenbakken met de planten, verzameld volgens landen van ‘herkomst’ of prévalance in de abstraheerde vorm van de corresponderende natiestaat... 

Uiteraard ben ik erdoor gecharmeerd en ook wegens een recente bezigheid met wilde en medicinale planten, mijn natuurliefhebberij en een algemeen eco-behouds-ingesteldheid, maar in feite ook gewoon als tuinieren als filosofische bezigheid, wetenschappelijk wondertuin, verbazing om microscopisch schaal alsook gewoon appreciatie, blij met kleuren en vormenspel... meer moet het niet zijn, zen voor diegenen die het zien.

Een van de eerste dingen die ik zag als ik in Belgie toekwam van deze mij helemaal onbekend kunstenaar was een satellietenfoto (voor googlyearth etc) van hemzelf in zijn tuin te Balen... de globale zicht op dat klein tuineerdertje zei zo veel dat er ook geen uitleg meer nodig is, en zo heb ik ook hier de tendens het werk voor zich te laten spreken – meer nog, zelf een tuintje aan te leggen, want er zijn zaadjespapieren tussen de meeneemdocumetatie gezaaid om zijn erfenis verder mee uit te dragen naar alle windstreken. Goed zo. Doen!

Mol, Molenbeek (Madrid) Malins

Het was een waar plezier om rond te wandelen in de uitgebreide tentoonstelling van schilderijen van de hand van Emilio Lopez Menchero, want over de jaren altijd door zijn schilderwerk beïndrukt, terwijl hij zelf lange tijd voorkeur gaf aan installatiewerk en performance... Al tijdens onze speelse try-outs in de kerk van Sint Niklaas te Doornik vond ik de geschilderde oefenstukken even belangrijk als zijn sculpturale efforts...

Hij is altijd blijven schilderen, en ik mocht over de jaren af en toe een glimp opvangen... en meende steeds dat het met top kon meedraaien... Het is pas tot nog maar enkele jaren terug dat hij weer dit medium presentabel heeft gevonden, en het resultaat is verbluffend.

Niet alleen technisch, want hij heeft het natuurlijke schilderstalent, maar ook in zijn keuzes en benadering... een interessant contrast met de wat systematisch en doordachte programmatorische van zijn installatieprojecten, die uiteraard ook goed zijn – maar het schilderwerk reflecteert beter Emilio zelf – zonder ‘trying to be’...

Hij kan teruggrijpen op een lange ervaring, altijd schilder geweest te zijn; en zo zijn de grote ‘kopies’ van jeugdwerk bij het binnenkomen al een schot in de roos: ze zijn even goed, levendig en fris als de originelen...l’innocence du main goed weergegeven. De grote panelen met fragmentarische images uit de herinnering zijn ook een geslaagde reeks om zijn werk te situeren: men ziet het kleurenpalet en de figurative formen figuurlijk vorm vatten... zij duiken her en der in de tentoonstelling op; want ook heeft hij een herkenbare signatuur, wordt ze op verschillende manieren aangewend... Basket-panelen zijn sterker uitgewerkt dynamisch sportprent-achtig socaal-realistisch aandoend, terwijl boomstronken (een altijd wederkerend thema) en architectuur abstract gereduceerd worden tot symbolen-repesentatie... schematisch repetitie met variaties, interjecties van hedendaags politiek couleur...

De referenties ketsen door de zalen. Men vind naast vroegste kindsheidherinneringen weergalmen van recente projecten, zoals van de kleurige grote ‘Cabezudos’ met de donker, intens kijkende interieurs... de innerlijke mens in ons allen wantrouwig naar buiten starend in een overgroot en felgekleurd costummatie van het openbaar leven... samenwonend maar net niet verenigbaar...

Zij impressie en invloeden zijn divers – zoals zijn achtergrond, gemengd opgeroeid in verschillende landen, amalgaam, intertramminage culturelle – lappendeken met herkenbare elementen... voor mij althans... herkenbaar – ook het Weense, en ja, misschien door de mazen heen ook het Madrileense... dus meer dan van Mol tot Molenbeek...

Toevallig had ik de gelegenheid (na een lange onderbreking) om nog eens met Emilio te kijken naar recent werk – bij de voorbereiding van deze expo, het preview bij Nadja Vilenne... maar toch heeft deze tentoonstelling mij aangenaam verast en geïmponeerd. Het feit dat hij durft teruggaan naar de bronnen van zijn creatief bestaan, de achtergronden van zijn divers oeuvre hier zo onbevangen te laten zien, siert hem immens... hij is altijd mens. Wij mogen ook eens toegeven dat wij meer zijn dan systematisch uitgewerkte concepten en programmatische applicaties... Bij deze als lichtend voorbeeld... 

during a quick studio visit whilst preparing the show, with a fine maquette to arrange the pictures as basic tool - he will always refer to architecture, and the show shows... yes that he considered the arrangement with care... but thats another chapter...

Bureauparcours

Het was weer prijs, mijn ommetour langs het sympathieke [By’ro] in de Maagdendaele  te Oudenaarde... elke keer ben ik aangenaam verrast door de intieme en onpretentieus kabinetspresentatie te midden van bezige studenten en met de achtergrond van historisch archivisme... een wonderbaarlijke plek waar alles harmonieus samen blijkt te komen... aan het einde van de gang, rust: het zand loopt ongemerkt tussen de fragiele tralis... het is de onophoudelijke verbrokkeling van ons bestaan – nu nog een mogelijke herkenbare vorm, iets sculpturaal als een onafgewerkt marmer van Michelangelo, de nog te bevrijden slaaf, tussen brut steenbreuk en zacht vloeiende lijnen... opgehouden door een precair weerstand, door vocht nog samenhangend, maar weldra verbrozelend in het op te keren niets...

De zandobjecten van Emma Van Roey hebben iets ambitieus: proberen een onmogelijkheid vorm te geven. Lichtjes weerhouden door was en draad, het tijdelijk gewichtige van samenhangend zandkorrels te vrijwaren van de elementen. Onbegonnen werk toch begonnen en omsponnen, gezet en met rust gelaten; want rust straalt het uit, de langzame aftakeling van de sculpturen – tijd is haast hoorbaar in het geritsel van de korrels die zonder uurglas naar beneden tuimelen, onophoudelijk door rode draad of welke daad dan ook...

De draden die zich zelf omstikken, tekentechniek van schakering en wisselende richtingen vormen images als rode wijn vlekken, of uitdijende bloedvlekken op doek, welk de onophoudelijkheid ervan niet kan tegen houden, zoals een obsessie die niet te bedwingen is, dag na dag, uur na uur, voort durend terwijl de zandkorrels door de mazen glippen..; voort en verder durend verlies die er altijd is maar die wij haast nooit zo duidelijk te zien krijgen... Ik bezocht de tentoonstelling aan het begin, maar wil zeker terug keren, al wetend wat ik zal zien: de gevorderde aftakeling – en toch intrigeert het mij, zoals het repetitief wederkeren van kruissteken of de geplogenheden van elke dag.

 

Ik was van plan dan verder naar het MAC’s in Grand Hornu te gaan om de (laatste) tentoonstelling van Jef Geys “Quadra” te zien... maar de zandkorrels lopen soms sneller dan wij denken en besloot een ander keer met meer aandacht te gaan kijken... 

Zo was ik dan goed op tijd in Brussel om naar het “Kanal Brut”, openingsweekend van het nog uit te werken Pompidou-dependance te bezoeken. Reden hiervoor was naast tentoonstellingsbezoek een laatste kijk op het bijzondere gebouw van de Citroën-site te bewonderen alvorens deze in de reconversie verdwijnt... want ook al houden ze zoveel van het origineel over, zal het zeker niet meer zijn wat het was. (...een kijkje naar de gepresenteerde modellen bevestigt: ze gaan het zo of zo verknoeien – want hedendaagse conservatienormen laten een ‘garageopstelling’ zoals deze niet meer toe...)

En ja, noodgedwongen hadden ze al wat modificaties ondernomen, zoadat een totaalbeeld niet meer mogelijk was. Met wat verbeelding ging het nog juist, en zo heb ik met plezier de site en het (temperatuur en licht-ongevoelig) aanbod uit de collectie kunnen bezoeken. Tinguely (l’Enfer) om de toon te zetten aan de (kanaal-) ingang; en dan als eerste ons dierbaar M.B. met de waarschuwing “Au-Delà de cette limite les billets ne sont plus valables” (... in een interessante configuratie: bureau met daarop filmprojector in richting van de film te zien op een brede pilaar – maar de projectie komt in feite van een digitale beamer op het plafond... een hedendaagse interpretatie van originaliteit...  de "originale imaginaire" dus - en op zich al interessant.) op linkerzijde een oud bekende van weleer, Documenta IX, de tapijtenzetels van Franz West ‘auditorium’ (...naast de Toilet van Kabakov als ik mij goed herinner) en een goed introductie tot een speels en los ontdekkingsparcours waarbij het gebouw vooral een aangename sfeer ademt. Heel wat ‘usual suspects’ die soms voor de hand liggende links maken: de compressie van Caesar, verschillende metaalbewerkingen van Calder & consorten, maar ook zweverige hangende structuren, bouwsels, design, beetje mix & match, met hang naar walibificatiemaar juist net niet... Ook de combinatie met (jong) talent uit de omgeving (was aangenaam verrast om een opdracht video-werk van Ariane Loze te zien achter de wisselstukkendepots – zie ook mijn artikel over haar werk in november 2016) Dus de combinatie van opdrachten, environments, theater- en performance gedeelten is iets positiefs, ook al is de idee om elke keer de volle pot te moeten betalen wel afschrikkend... de prijzen liggen in de lijn van zo een onderneming, mar toch... er is wel veel te zien en doen, en de pop-up horeca en ligging maken het wel geschikt voor familie-uitstapjes en dergelijke... het is in elk geval een aanwinst – hoe men het Brussel-Belgische communautaire gekibbel ook mag draaien, en wellicht een niet onproblematische verder gentrificatie van de kanaalbuurt – maar dat was al vergaand gebeurt met pronk- en nieuwbouw... hopelijk houden ze de lijn van het fraai Citroëngedacht in ere – zoals de onontbeerlijke afgeslankte ‘DS’ van Orozco in de voormalig toonzaal...

Normalieter stond een bezoek aan s’Hertogenbosch op het verlanglijstje, om een werk van Kurt Ryslavy te zien, maar helaas alweer niet gelukt,- hij lijkt schimmiger te worden met de dag – wel tot Luik geraakt waar in het kader van de bezienswaardige tentoonstelling rond de activiteiten van het Cirque Divers (ah, wat waren dat toch voor opbeurende tijden!) “de une certain gaité” een performance-reeks presentaties rond feministische thema’s plaatsvond... De Cirque was in de jaren 70 een vooraanstaand bastion van vrouwelijke vrouwenkunst en performance – dus dat mag zeken nog eens onderstreept worden. Het deel dat ik bijwoonde (op uitnodiging van Annick Nölle) was een soort speed-dating formaat, waarbij elk vrouw een bezoeker voor een tête-à-tête aan een tafeltje ontving – interessante ontmoetingen – (die met de pigmento-chickenhearts made to jump into moustraps by way of gold-clad vibrator was wel een bijzonder...) Hierover allemaal nog meer volgende keer...